KALENDARIUM NA ROK 2017

 

 

Sejm ustanowił rok 2017 Rokiem patronów:

• Josepha Conrada - Korzeniowskiego,

• marszałka Józefa Piłsudskiego,

• Adama Chmielowskiego i błogosławionego Honorata Koźmińskiego

• Tadeusza Kościuszki.

 

Rok 2017 będzie też Rokiem Rzeki Wisły.

 

Polskie rocznice obchodzone pod auspicjami UNESCO w latach 2016-2017:

200. rocznica śmierci Tadeusza Kościuszki (1746–1817), generała, naczelnika Powstania Kościuszkowskiego

100. rocznica śmierci Ludwika Zamenhofa (1859–1917), twórcy języka międzynarodowego esperanto

 

STYCZEŃ

1937 1 I – urodził się Adam Wiśniewski - Snerg (zm. 1995 r.) – polski pisarz science fiction. Jedna z najbardziej zagadkowych postaci literatury polskiej XX wieku. Snerg to pseudonim wymyślony przez autora ze względu na popularność zarówno nazwiska Wiśniewski, jak i imienia Adam. Snerg był pierwowzorem Sneera – głównego bohatera powieści Janusza A. Zajdla Limes inferior. Ważniejsze jego utwory to: Robot, Według łotra, Nagi cel, Arka, Jednolita teoria czasoprzestrzeni.

- 80. ROCZNICA URODZIN

 

1752 2 I – urodził się Franciszek Zabłocki (zm. 1821 r.) – komediopisarz i poeta polski, publicysta, tłumacz, ksiądz katolicki, autor Sarmatyzmu i Fircyka w zalotach.

265. ROCZNICA URODZIN

 

1912 10 I – urodziła się Wanda Żółkiewska (zm. 1989 r.) - prozaik, autorka sztuk teatralnych oraz utworów dla dzieci, m.in. Ślady rysich pazurów, Kwiaty dla profesora, Sekrety Amelki.

105. ROCZNICA URODZIN

 

1942 14 I – urodził się Krzysztof Antoni Klenczon (zm. 1981r.) – polski kompozytor, wokalista i gitarzysta muzyki rockowej. Kompozytor największych przebojów Czerwonych Gitar: Taka jak ty, Historia jednej znajomości, Nikt na świecie nie wie, Biały krzyż, Wróćmy na jeziora, Gdy kiedyś znów zawołam cię, Kwiaty we włosach, Powiedz stary gdzieś ty był, Jesień idzie przez park i Trzech Koron: 10 w skali Beauforta, Port, Czyjaś dziewczyna, Natalie - piękniejszy świat.

75. ROCZNICA URODZIN

 

1877 22 I - urodził się Bolesław Leśmian, zm. 1937r.), nazwisko pierwotne Lesman, polski poeta, i prozaik żydowskiego pochodzenia, czołowy przedstawiciel literatury dwudziestolecia miedzywojennego, krytyk literacki.

140. ROCZNICA URODZIN

 

LUTY

1922 8 II – urodził się Tadeusz Gajcy - (zm. 1944 r.) - polski poeta, prozaik, dramatopisarz i krytyk literacki. Zginął w Powstaniu Warszawskim, obok Baczyńskiego uważany za najwybitniejszego poetę pokolenia Kolumbów

95. ROCZNICA URODZIN

 

1972 11 II – zmarł Marian Hemar (ur. 1901 r.) - urodzony jako Jan Marian Hescheles, pseud. Jan Mariański, Marian Wallenrod i inne - polski poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, kierownik literacki teatrów rewiowych lwowskich i warszawskich, m.in. Qui Pro Quo, współtwórca szopek politycznych. Od 1942 r. w Wielkiej Brytanii. Marian Hemar był autorem tekstów ponad 2. tysięcy piosenek, m.in. takich szlagierów jak: Kiedy znów zakwitną białe bzy, Czy pani Marta jest grzechu warta, Ten wąsik, Nikt, tylko ty, Może kiedyś innym razem, Upić się warto, Jest jedna, jedyna - 45. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1812 19 II – urodził się Zygmunt Krasiński (zm. 1859 r.) dramatopisarz i poeta, jeden z czołowych polskich romantyków. Twórca historiozoficznego dramatu romantycznego: Nie - Boska komedia, Irydion, mesjanistycznego poematu Przedświt,

antyrewolucyjnych Psalmów przyszłości, liryk i powieści historycznych. W bogatej korespondencji przedstawia barwną panoramę epoki tu: Listy do Delfiny Potockiej.

205. ROCZNICA URODZIN

 

1812 28 II – zmarł Hugo Kołłątaj (ur. 1750 r.) - polityk, pisarz, działacz gospodarczy i ksiądz. Ideolog polskiego oświecenia, działacz Komisji Edukacji Narodowej, reformator i rektor Akademii Krakowskiej; organizator Kuźnicy Kołłątajowskiej,

współautor Konstytucji 3 Maja 1791 r. Członek władz powstania kościuszkowskiego 1794 r. Rzecznik reform społeczno –gospodarczych.

205. ROCZNICA ŚMIERCI

 

MARZEC

1917 1 III – urodził się Stanisław Szwarc - Bronikowski (zm. 2010) – polski publicysta, podróżnik i filmowiec. Bardzo bogata jest jego twórczość telewizyjna, na którą składa się sto kilkanaście filmów popularnonaukowych o tematyce przyrodniczej, ekologicznej, etnograficznej, archeologicznej, geologicznej oraz religioznawczej zrealizowane w latach 1960 - 1995. Równie znacząca jest twórczość oświatowa, na którą składają się eseje i cykle reportaży podróżniczych, wywiady publikowane w różnych czasopismach oraz książka - album „Poszukiwanie zaginionych światów”.

100. ROCZNICA URODZIN

 

1997 7 III – zmarła Agnieszka Osiecka (ur. 1936 r.) - polska poetka, autorka tekstów piosenek, pisarka, reżyser teatralny i telewizyjny, dziennikarka. Napisała około 2000 piosenek, wydanych m.in. w tomach: Kolory (1963), Wyszłam i nie wróciłam (1969), Listy śpiewające (1971), Sztuczny miód (1977), Żywa reklama (1985), Śpiewające

piaski (1989), Opisanie szopki (1991). W 2004 r. Polskie Wydawnictwo Muzyczne rozpoczęło edycję Wielkiego śpiewnika Agnieszki Osieckiej, w którym umieszczono blisko 500 piosenek zebranych w 13 tomach. Niektóre słynne piosenki Agnieszki Osieckiej: Małgośka, Ballada o pancernych, Od nocy do nocy.

20. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1832 22 III – zmarł Johann Wolfgang von Goethe (ur. 1749 r.) – najwybitniejszy niemiecki poeta okresu romantyzmu i jeden z najbardziej znaczących w skali światowej literatury, dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz - 185. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1957 22 III – urodził się Jacek Marcin Kaczmarski (zm. 2004 r.) – polski poeta, prozaik, kompozytor, piosenkarz i twórca tekstów piosenek. Najbardziej znane utwory to: Obława, Nasza klasa, Źródło, Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego, Mury (pieśń – symbol) - piosenka stała się hymnem Solidarności i symbolem walki z reżimem.

 

1827 26 III - zmarł Ludwig van Beethoven (ur. 1770 r.) – kompozytor i pianista niemiecki, ostatni z tzw. klasyków wiedeńskich, a zarazem prekursor romantyzmu w muzyce, uznawany za jednego z największych twórców muzycznych wszechczasów -190. ROCZNICA ŚMIERCI

 

KWIECIEŃ

1942 3 IV – urodził się Marek Perepeczko (zm. 2005 r.) – polski aktor teatralny i filmowy. Znany był przede wszystkim z tytułowej roli w serialu Jerzego Passendorfera Janosik.

75. ROCZNICA URODZIN

 

1937 9 IV – urodził się Marek Walczewski (zm. 2009 r.) - polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny. Jego debiut filmowy to "Pasażerka" Andrzeja Munka z 1963 roku. Zagrał także w ekranizacji "Wesela" i "Ziemi Obiecanej" Andrzeja Wajdy, w " Nocach I Dniach" Jerzego Antczaka, "Do krwi ostatniej...” Jerzego Hoffmana. W 1977 roku zagrał zabójcę Gabriela Narutowicza w filmie "Śmierć prezydenta " Jerzego Kawalerowicza. Aktor grał również w komediach. Dwukrotnie wystąpił u Juliusza Machulskiego w filmach: "Vabank 2" i " Kingsajz". Można go było oglądać także w serialach: "Polskie Drogi", "Bank nie z tej ziemi", "13 posterunek", „Ekstradycja 3" i "Wiedźmin" - 80. ROCZNICA URODZIN

 

1852 11 IV – urodził się Leon Jan Wyczółkowski (zm. 1936 r.) - polski malarz, grafik i rysownik, jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski w nurcie malarstwa realistycznego. Ważne dzieła: Orka na Ukrainie, Rybacy brodzący po wodzie - 165. ROCZNICA URODZIN

 

1942 14 IV – urodziła się Danuta Wawiłow (zm. 1999 r.) – autorka utworów dla dzieci i młodzieży, poetka, prozaik, tłumaczka oraz autorka słuchowisk radiowych. Napisała m.in.: Bajkę o królewiczu, Baśń o kalejdoskopach i babie, O stu królach Lulach, Czupiradło, Chcę mieć przyjaciela, Nic się nie stało - opowiadanie, Ten dziwny Eryk oraz Gorącą skorupę.

75. ROCZNICA URODZIN

 

1452 15 IV –urodził się Leonardo da Vinci właściwie Leonardo di ser Piero da Vinci (zm. 1519 r.) − włoski renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, pisarz, odkrywca, matematyk, mechanik, anatom, wynalazca i geolog. Uważa się go za jednego z największych malarzy wszech czasów oraz najwszechstronniejszego i najbardziej utalentowanego człowieka w historii. Dwie z jego prac, Mona Lisa i Ostatnia Wieczerza, zajmują czołowe miejsca na listach najsławniejszych i najczęściej imitowanych dzieł malarskich. Równie wielkie znaczenie w historii sztuki ma szkic Leonarda, Człowiek witruwiański. W Polsce znajduje się jedyne dzieło Leonarda da Vinci Dama z gronostajem. Do czasów obecnych przetrwało najprawdopodobniej tylko 15 jego obrazów - 565. ROCZNICA URODZIN

 

1997 27 IV – zmarł Piotr Skrzynecki (ur. 1930 r.) - twórca, kierownik artystyczny, reżyser, scenarzysta, konferansjer kabaretu Piwnica pod baranami - 20. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1632 30 IV – zmarł król Polski Zygmunt III Waza (ur. 1566 r.). Mecenas sztuki, przebudował Zamek Królewski w Warszawie, który od 1611 roku stał się główną rezydencją królów Polski. 385. ROCZNICA ŚMIERCI

 

MAJ

1867 7 V – urodził się Władysław Reymont (zm. 1925 r.) - jeden z czołowych przedstawicieli nurtu realistycznego w prozie okresu Młodej Polski. Laureat literackiej Nagrody Nobla za czterotomową "epopeję chłopską" pt. Chłopi - 150. ROCZNICA URODZIN

 

1902 16 V – urodził się Jan Kiepura (zm. 1966 r.) – najsłynniejszy polski śpiewak operowy, tenor. Odnosił sukcesy na czołowych scenach świata m.in. w La Scali i w Metropolitan Opera House, jak również w salach koncertowych i na ekranie kinowym. Za pieniądze zarobione na koncertach wybudował w Krynicy - Zdroju willę "Patria". Od 1967 r. corocznie odbywa się w Krynicy Europejski Festiwal im. Jana Kiepury (dawniej: Festiwal Arii i Pieśni im. Jana Kiepury). Kiepura wystąpił w dwunastu filmach muzycznych, polskich i zagranicznych m.in. O czym się nie myśli, Neapol, śpiewające miasto, Zdobyć cię muszę - 115. ROCZNICA URODZIN

 

1942 16 V – zmarł Bronisław Malinowski (ur. 1884 r.) – polski etnolog, antropolog, socjolog. Od 1927 roku wykładał antropologię społeczną w Londynie, od 1938 r. profesor Yale University. Odbył szereg podróży badawczych, m.in. na Nową Gwineę, do Australii, Afryki Pd. i indiańskich osad pueblo w Ameryce. Główne dzieła to : Argonauci z zachodniego Pacyfiku(1922) i Życie seksualne dzikich (1929) - 75. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1842 23 V – urodziła się Maria Konopnicka (zm. 1910 r.) - polska poetka i nowelistka okresu realizmu, krytyk literacki, publicystka, tłumaczka i działaczka na rzecz praw kobiet. Autorka m.in. O krasnoludkach i sierotce Marysi (1896 r.), Na jagody (1903 r.), Roty (1908 r.)

175. ROCZNICA URODZIN

 

1872 4 VI – zmarł Stanisław Moniuszko (ur. 1819 r.) – polski kompozytor, dyrygent, pedagog, organista. Autor operetek, baletów i oper. Do jego najsłynniejszych dzieł należą, opery: Halka, Straszny dwór i Paria. Jednym z najlepiej znanych zbiorów jego utworów drobnych jest cykl dwunastu Śpiewników domowych , zawierających pieśni do słów różnych poetów polskich i obcych oraz do tekstów ludowych – w sumie 268 pieśni - 145. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1947 6 VI – zmarł Władysław Raczkiewicz (ur. 1885 r.) - polski działacz polityczny, społeczny i wojskowy, uczestnik I wojny światowej, minister spraw wewnętrznych II RP,marszałek Senatu III kadencji, od 30 IX 1939 r. Prezydent RP na uchodźstwie, po wojnie pozostał w Wielkiej. Brytanii.

70. ROCZNICA ŚMIERCI

 

LIPIEC

1572 7 VII – zmarł król Zygmunt II August (ur. 1520 r.) - ostatni z Jagiellonów na tronie Rzeczypospolitej, od 1543 r. wielki książę litewski, od 1548 r. król Polski, od 1569 r. władca zjednoczonego państwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów - 445. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1992 7 VII – zmarła Seweryna Szmaglewska (ur. 1916 r.) - polska powieściopisarka, autorka zbiorów opowiadań i powieści. Napisała m.in. Czarne Stopy, Dymy nad Birkenau.

25. ROCZNICA ŚMIERCI

 

SIERPIEŃ

1962 1 VIII – zmarł Leon Kruczkowski (ur. 1900 r.) – polski pisarz i publicysta, związany z komunistyczną lewicą; 1949 –1956 prezes Związku Literatów Polskich, najsłynniejsze książki to: Kordian i Cham, Niemcy, Śmierć gubernatora, Pierwszy dzień wolności.

55. ROCZNICA ŚMIERCI

 

 

1962 5 VIII – zmarła Marylin Monroe (ur. 1926 r.) - amerykańska modelka i aktorka filmowa, legenda światowego kina lat 50. i 60. XX w. Najbardziej znane role w komediach: Pół żartem, pół serio, filmach obyczajowych: Przystanek autobusowy,

dramacie psychologiczno –obyczajowym: Skłóceni z życiem - 55. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1847 8 VIII – zmarł urodził się Samuel Bogumił Linde (ur. 1771 r.) – polski językoznawca, wybitny leksykograf, pedagog, bibliotekarz, członek warszawskiego TPN, prezes Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, pracownik instytucji oświatowych. Główne dzieło: 6 - tomowy Słownik języka polskiego, wzór naukowego słownika jednego języka i wybitne osiągnięcie nauki polskiej okresu oświecenia - 170. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1892 11 VIII – urodził się Władysław Anders (zm. 1970 r.) - polski generał i polityk, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944 - 1945, twórca Armii Polskiej w ZSRR, dowódca 2.Korpusu Polskiego podczas operacji włoskiej, m.in. w bitwie pod Monte Cassino.

125. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1977 16 VIII – zmarł Elvis Presley (ur. 1935 r.) - amerykański piosenkarz i aktor, prekursor rock and rolla, znacząca postać w kulturze masowej XX wieku - 40. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1937 18 VIII – urodził się Edward Stachura (ur. 1979 r.) – polski poeta, pisarz, pieśniarz i wędrowiec. Do dziś jego utwory są wykonywane m.in. przez grupę Stare Dobre Małżeństwo, Jacka Różańskiego (płyta do muzyki Jerzego Satanowskiego). Zajmował się także tłumaczeniem poezji, m.in. Jorge Luisa Borgesa. Napisał m.in. : Siekierezada albo Zima leśnych ludzi, Wszystko jest poezją, Opowieść - rzeka, Fabula rasa, Piosenki, Poezje wybrane, Moje wielkie świętowanie.

80. ROCZNICA URODZIN

 

1982 25 VIII – zmarła Anna German (ur. 1936 r.) – polska piosenkarka, kompozytorka i aktorka. Śpiewała w siedmiu językach, laureatka międzynarodowych festiwali. W 1967r. jako pierwsza i jedyna w historii polska artystka zaśpiewała na XVII Festiwalu San Remo, a także jako pierwsza cudzoziemka na XV Festiwalu Piosenki Neapolitańskiej.

35. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1957 29 VIII – urodził się Grzegorz Ciechowski (zm. 2001 r.) – polski muzyk rockowy, pianista, flecista, poeta, kompozytor, felietonista, lider i wokalista zespołu Republika. Jako solista występował m.in. pod pseudonimami Obywatel G.C. i Grzegorz z Ciechowa, pisał też teksty pod pseudonimem Ewa Omernik - 60. ROCZNICA URODZIN

 

WRZESIEŃ

1997 5 IX – zmarła Matka Teresa z Kalkuty (ur. 1910 r.) - albańska zakonnica i misjonarka działająca w Indiach. W 1949 roku założyła w Kalkucie Zgromadzenie Misjonarek Miłości, prowadzące działalność opiekuńczą wśród najuboższych warstw społecznych. W 1979 r. otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla, beatyfikowana w 2003 r.

- 20. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1912 17 IX – urodził się Irena Kwiatkowska (zm. 2011 r.) – polska aktorka teatralna i filmowa. Występowała w Warszawie. W dorobku artystycznym liczne role komediowe i charakterystyczne, m.in.: Eugenia w Tangu - S. Mrożka, Abby w Arszeniku i starych koronkach - J. Kesselringa, występy w kabaretach: Siedem Kotów, Dudek oraz w Kabarecie Starszych Panów i filmowe: Hallo Szpicbródka..., seriale telewizyjne: Wojna domowa, Czterdziestolatek.

105. ROCZNICA URODZIN

 

 

1902 25 IX – urodziła się Hanka Ordonówna, pseud. Ordonka, właśc. Maria Anna Tyszkiewiczowa, pseud. lit. Weronika Hort (zm. 1950 r.) – polska piosenkarka, autorka wierszy oraz tekstów piosenek, tancerka i aktorka. Uważana jest za jedną z najsłynniejszych gwiazd polskiego kabaretu. Jest autorką tomiku poezji Piosenki, których nigdy nie śpiewałam. Śpiewała w kilku językach. Występowała także w filmach. Najpopularniejsze z nich to: Niewolnica miłości, Orlę, Parada Warszawy oraz najsłynniejszy Szpieg w masce, z którego pochodzi piosenka: Miłość ci wszystko wybaczy - 115. ROCZNICA URODZIN

 

PAŹDZIERNIK

1967 11 X – zmarła Halina Poświatowska (ur. 1935 r.) – poetka polska. Jej twórczość to głównie liryka miłosna i refleksyjna, którą zebrano w trzech tomikach poezji: Dzień dzisiejszy (1963), Oda do rąk (1966) i Jeszcze jedno wspomnienie (wydane pośmiertnie w 1968 r.). Tomik Hymn bałwochwalczy, to naznaczona piętnem śmiertelnej choroby autorki, liryka refleksyjna. W 1967 r. Wydawnictwo Literackie opublikowało jej autobiograficzną powieść pt.: Opowieść dla przyjaciela.

50. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1817 15 X – zmarł Tadeusz Kościuszko (ur. 1746 r.) - generał polski i amerykański, inżynier fortyfikator. Brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Wzniecił antyrosyjskie powstanie w Rzeczypospolitej, Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej w insurekcji 1794 r.

200. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1972 20 X – zmarła Magdalena Samozwaniec (ur. 1894 r.) - córka Wojciecha Kossaka, siostra Jerzego Kossaka i Marii Pawlikowskiej - Jasnorzewskiej, pisarka satyryczna, autorka powieści: Na ustach grzechu - parodia Trędowatej H. Mniszkówny, humoresek i felietonów oraz opowieści autobiograficznej: Maria i Magdalena - 45. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1947 23 X – urodził się Kazimierz Deyna (zm. 1989 r.) – polski piłkarz. Występował w reprezentacji Polski w latach 1968 – 1978, był jej kapitanem w latach 1973 – 1978. Król strzelców Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku, trzeci piłkarz Mistrzostw Świata w RFN w

1974. Zginął w wypadku samochodowym - 70. ROCZNICA URODZIN

 

LISTOPAD

1937 5 XI – zmarł Bolesław Leśmian, (ur. 1877r. ), nazwisko pierwotne Lesman, polski poeta i prozaik żydowskiego pochodzenia, czołowy przedstawiciel literatury dwudziestolecia miedzywojennego, krytyk literacki.

80. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1867 7 XI – urodziła się Maria Skłodowska - Curie (zm. 1934 r.) - wybitna polska uczona fizyczka i chemiczka. Dwukrotna laureatka Nagrody Nobla z fizyki w 1903 r. i z chemii w 1911 r. , współtwórczyni nauk o promieniotwórczości, autorka pionierskich prac z fizyki i chemii jądrowej. Kierowała Instytutem Radowym w Paryżu i zorganizowała taki Instytut w Warszawie. Była pierwszą kobietą profesorem na Sorbonie - 150. ROCZNICA URODZIN

 

1922 12 XI – urodził się Tadeusz Borowski (zm. 1951 r.) - polski poeta, prozaik, publicysta, więzień obozów: Auschwitz i Dachau. W 1946 roku powrócił do kraju, ukończył polonistykę w Uniwersytecie Warszawskim. Jeden z głównych przedstawicieli literatury pokolenia wojennego (pokolenie Kolumbów). Napisał m.in. Pożegnanie z Marią i Kamienny świat. Rozczarowany ówczesną rzeczywistością, popełnił samobójstwo - 95. ROCZNICA URODZIN

 

GRUDZIEŃ

1867 1 XII – urodził się Ignacy Mościcki (zm. 1946 r.) - polski polityk i uczony (chemik), profesor Politechniki Lwowskiej. Twórca metody wytwarzania kwasu azotowego z powietrza, założyciel Chemicznego Instytutu Badawczego, zwolennik Józefa Piłsudskiego, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926 – 1939. - 150. ROCZNICA URODZIN

 

1857 3 XII – urodził się Joseph Conrad, właśc. Józef Teodor Konrad Korzeniowski herbu Nałęcz (zm. 1924 r.) – pisarz i publicysta angielski, z pochodzenia Polak. Publikując na obczyźnie używał pseudonimu Joseph Conrad. Pierwsza jego powieść to Szaleństwo Almayera. Autor m.in. powieści:

Lord Jim, Smuga cienia, noweli i opowiadań: Wśród prądów, Młodość i inne opowiadania, dramatów: Jutro, Tajny agent, dramat w czterech aktach oraz esejów: Zwierciadło morza, O życiu i literaturze - 160. ROCZNICA URODZIN

 

1867 5 XII – urodził się Józef Klemens Piłsudski (zm. 1935 r.) – polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy, polityk, Naczelnik Państwa w latach 1918–1922 i naczelny wódz Armii Polskiej od 11 listopada 1918, pierwszy marszałek Polski od 19 marca 1920; dwukrotny premier Polski (1926 –1928 i 1930), twórca tzw. rządów sanacyjnych w II Rzeczypospolitej wprowadzonych w 1926 po przewrocie majowym; współzałożyciel Polskiej Partii Socjalistycznej i Organizacji Bojowej PPS (OB PPS). W młodości, podczas prowadzenia działalności konspiracyjnej znany pod pseudonimami Wiktor i Mieczysław. Wśród zwolenników Piłsudskiego, zwłaszcza z czasów służby w Legionach Polskich, używano jego przydomków – Komendant, Dziadek i Marszałek oraz Ziuk.

150. ROCZNICA URODZIN

 

1672 16 XII – zmarł Jan II Kazimierz Waza (ur. 1609 r.) – król Polski w latach 1648 - 1668, tytularny król Szwecji do 1660 roku z dynastii Wazów. Syn króla Polski i Szwecji Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, arcyksiężniczki austriackiej. Przyrodni brat Władysława IV Wazy. Kawaler Orderu Złotego Runa. Abdykował w 1668 roku, przerywając ciągłość dynastyczną. Był ostatnim członkiem z dynastii Wazów, blisko spokrewnionej z Jagiellonami.

345. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1922 16 XII – zmarł pierwszy Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Gabriel Narutowicz

(ur. 1865) – polski polityk, inżynier hydrotechnik, elektryk, profesor Politechniki w Zurychu, minister Robót Publicznych, minister Spraw Zagranicznych, pierwszy Prezydent II RP, zbudował liczne elektrownie wodne w Europie Zachodniej. 9 XII 1922 r. zostaje wybrany na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Swój urząd sprawuje tylko przez kilka dni. Ginie w Galerii "Zachęta, zastrzelony przez powiązanego z endecją malarza i fanatycznego nacjonalistę

95. ROCZNICA ŚMIERCI

 

1857 21 XII – urodziła się Gabriela Zapolska właśc. Maria Gabriela Korwin - Piotrowska (zm. 1921 r.) - polska dramatopisarka, powieściopisarka i publicystka. Przedstawicielka polskiego naturalizmu. Pisała komedie satyryczne, dramaty i powieści. Do najbardziej znanych należą: Żabusia, Moralność pani Dulskiej, Panna Maliczewska, Sezonowa miłość.

160. ROCZNICA URODZIN

 

1977 25 XII – zmarł Charlie Chaplin, właśc. Chaplin Charles Spencer (ur. 1889 r.) – brytyjski aktor i reżyser okresu kina niemego, później także filmów dźwiękowych, producent, scenarzysta i kompozytor muzyki filmowej. Laureat Oscara za całokształt twórczości w 1972 roku. Najsłynniejsze jego filmy to : Gorączka złota, Brzdąc, Cyrk, Światła wielkiego miasta oraz Dyktator - 40. ROCZNICA ŚMIERCI