Plan pracy pedagoga szkolnego
Roczny Plan Pracy Pedagoga Szkolnego w roku szkolnym 2023/2024 opracowany na postawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 9 sierpnia 2017 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
1.Prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki.
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• wybór narzędzi do badań, projektowanie badań i ich realizacja oraz analiza uzyskanych wyników (badania dojrzałości szkolnej, ryzyka dysleksji, inne badania diagnostyczne, w tym związane z analizą czynników środowiskowych wywierających wpływ na funkcjonowanie ucznia);
• aktywny udział w analizie wyników nauczania;
• koordynowanie pracy pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
• indywidualne rozmowy z nauczycielami, uczniami, ich rodzicami, specjalistami pracującymi z dziećmi (terapeutami, logopedami)
• rozpoznawanie właściwości intelektualnych i psychofizycznych uczniów, wskazywanie nauczycielom charakterystycznych cechy poszczególnych grup wiekowych;
• konsultowanie indywidualnych przypadków w zakresie diagnozy ze specjalistami z zewnątrz w tym: z poradni psychologiczno-pedagogicznych, innych poradni specjalistycznych, z praktykami zatrudnionymi w szkolnictwie specjalnym, z lekarzami;
• postulowanie kierowania uczniów przejawiających poważne trudności dydaktyczne do poradni psychologiczno-pedagogicznych lub innych poradni specjalistycznych (przygotowanie lub współpraca w przygotowaniu opinii dotyczącej ucznia, rozmowy z rodzicami mającymi wątpliwości co do zasadności specjalistycznej diagnozy);
2.Diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki.
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• prowadzenie obserwacji, rozmów, wywiadów w tym wywiadów środowiskowych (dom rodzinny, MOPS,GOPS itp.) szczególnie w kontekście zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową uczniów i ich rodzin, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi, sytuacjami kryzysowymi lub traumatycznymi;
• prowadzenie badań w kierunku zdiagnozowania uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym
• prowadzenie badań ankietowych i innych
• badania sondażowe wśród nauczycieli dotyczące zachowań uczniów
• współpraca z różnymi instytucjami. Dwukierunkowe przekazywanie informacji na temat sytuacji poszczególnych uczniów – aktualizacja wiedzy w tym zakresie.
3.Udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb.
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• postulowanie zajęć specjalistycznych : korekcyjno-kompensacyjnych, dydaktyczno-wyrównawczych
• prowadzenie rozmów indywidualnych z uczniami przejawiającymi trudności wychowawcze;
• projektowanie i monitorowanie działań interwencyjnych podejmowanych w stosunku do uczniów (np. kontrakt, );
• występowanie z propozycją udzielania uczniom pomocy w formie indywidualnego programu lub toku nauczania;
4.Podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży.
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• prowadzenie (organizowanie) zajęć przede wszystkim o charakterze profilaktyki pierwszorzędowej - promocja zdrowego stylu życia, uczenie sposobów radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, ukazanie alternatywy w stosunku do zachowań ryzykownych i problemowych;
• koordynowanie udziału uczniów w lokalnych i ogólnopolskich programach o charakterze profilaktyczno- wychowawczym;
• działanie w zespołach interdyscyplinarnych o charakterze pomocowym
• opiniowanie spraw uczniów dotkniętych przemocą domową i opracowywanie wniosków do sądów rodzinnych i nieletnich w tym wszczynanie procedury Niebieska Karta ;
• postulowanie objęcia opieką prawną uczniów wychowujących się w środowiskach patologicznych;
• opiniowanie spraw uczniów dotkniętych niedostosowaniem społecznym i opracowywanie wniosków do sądów rodzinnych i nieletnich.
5.Minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym uczniów.
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• rozmowy z uczniami, w celu umożliwienia im głębszego zrozumienia własnych postaw, przekonań, atrybucji, oczekiwań oraz wartości, wpływu innych ludzi na ich zachowanie, a także wpływu ich zachowania na otoczenie;
• pomoc uczniom w eliminowaniu napięć psychicznych nawarstwiających się na tle niepowodzeń szkolnych;
• prowadzenie (organizowanie) zajęć wychowawczych z uczniami np. kształtowanie umiejętności interpersonalnych, sposoby rozwiązywania konfliktów – innych, w miarę zauważanych i zgłaszanych przez nauczycieli, dzieci i rodziców potrzeb;
• planowanie i występowanie z propozycją organizowania takich sytuacji dydaktyczno-wychowawczych, które umożliwiłyby uczniowi osiągnięcie nawet niewielkiego sukcesu;
• pomoc w organizowaniu (organizowanie) zajęć adaptacyjno-integracyjnych;
• pomoc w organizowaniu (organizowanie) zespołów samopomocowych;
• porady na temat sposobów efektywnego uczenia się;
• konsultowanie indywidualnych przypadków ze specjalistami z zewnątrz w tym: z poradni psychologiczno-pedagogicznych, innych poradni specjalistycznych, z praktykami zatrudnionymi w szkolnictwie specjalnym, lekarzami, w zakresie specjalistycznej diagnozy.
6.Inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych.
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• pomoc stronom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach (rola osoby neutralnej i bezstronnej);
• udzielanie porad, podejmowanie konkretnych działań w zakresie rozwiązywania sytuacji konfliktowych w klasach;
• udzielanie uczniom porad i pomocy w radzeniu sobie z trudnościami związanymi z kontaktami rówieśniczymi w tym, z presją negatywnych wzorców;
• porady związane z rozwiązywaniem trudności powstających na tle konfliktów rodzinnych;
• pomoc w rozwiązywaniu konfliktów z nauczycielami;
• zwracanie szczególnej uwagi na kwestię sprawiedliwości i etycznego traktowania uczniów przez nauczycieli i przestrzeganie ustaleń Konwencji o Prawach Dziecka;
W stosunku do rodziców:
• udzielanie porad rodzicom w sprawach trudności wychowawczych, pomoc w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych z dziećmi;
• przełamywanie uczuć beznadziejności, osamotnienia, bezradności, niepewności i napięć psychicznych w związku z przeżywanymi trudnościami;
• wyjaśnianie przyczyn pojawiających się problemów;
• poradnictwo wychowawcze mające na celu modyfikowanie sposobu postępowania rodziców oraz ich postaw wychowawczych wobec dzieci. Słuchanie o pojawiających się trudnościach, radzenie, jakie działania można podjąć - w tym tłumaczenie ograniczeń, jakie należy postawić dziecku;
• udzielanie rodzicowi informacji w zakresie ochrony prawnej jego i dzieci w sytuacjach zaniedbań, przemocy ze strony współmałżonka;
• udzielanie informacji o funkcjonujących organizacjach na rzecz pomocy rodzinie;
• pośredniczenie w kontaktach rodzica z tymi instytucjami, w tym pomoc w wypełnieniu formalności związanych ze skorzystaniem z ich usług.
7.Pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów.
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• udział w określaniu zdolności i predyspozycji uczniów (obserwacja, testy, ankiety);
• postulowanie (prowadzenie) zajęć rozwijających predyspozycje i uzdolnienia uczniów (np. w zakresie rozwijania wielorakich inteligencji, twórczego myślenia itp.);
• przygotowywanie (zapraszanie specjalistów z zewnątrz) lub prowadzenie pogadanek, prelekcji, odczytów, warsztatów.
8.Wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
• rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
• udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Szczegółowe zadania szkolnego pedagoga:
• organizowanie (prowadzenie) szkoleń i warsztatów na tematy związane z profilaktyką, opieką, wychowaniem i dydaktyką;
• pomoc nauczycielom w opracowaniu programów pracy wychowawczej;
• wspomaganie merytoryczne i metodyczne nauczycieli w pełnionych przez nich funkcjach;
• wskazywanie alternatywnych sposobów realizacji zadań opiekuńczo-wychowawczych;
• udzielanie pomocy nauczycielom w interpretacji orzeczeń i opinii psychologiczno-pedagogicznych oraz w analizie innej dokumentacji dotyczącej ucznia;
• współpraca przy tworzeniu indywidualnego programu edukacyjno - terapeutycznego dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego;
• wprowadzanie twórczej atmosfery poszukiwania nowych rozwiązań, oraz budzenie refleksji grona pedagogicznego nad teorią i praktyką edukacyjną (np. zapoznawanie z interesującymi publikacjami);
• udzielanie porad w przygotowaniu zajęć do dyspozycji wychowawcy (np. przygotowanie bazy scenariusz zajęć);
• udzielanie nauczycielom informacji na temat specyfiki specjalnych potrzeb ucznia;
• wskazywanie zalecanych form i sposobów dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych dziecka;
• udzielanie porad nauczycielom w zakresie interpretacji zachowań uczniów przejawiających trudności przystosowawcze, oraz proponowanie metod wychowawczych postępowania z nimi;
• wspieranie nauczycieli w rozpoznawaniu sytuacji i warunków (w tym związanych z czynnikami środowiskowymi), które determinują to, jak uczeń funkcjonuje
• prowadzenie lub organizowanie dla nauczycieli warsztatów i szkoleń związanych z zagadnieniami diagnozowania indywidualnych potrzeb uczniów, a także barier i ograniczeń - w tym środowiskowych - utrudniający im funkcjonowanie i aktywne uczestnictwo w życiu szkoły.
• pozyskiwanie rodziców do współudziału w realizacji postulowanych wobec ich dzieci działań.
Pomoc materialna:
Szczegółowe zadania pedagoga szkolnego:• współdziałanie z organizacjami i instytucjami pozaszkolnymi udzielającymi wsparcia materialnego (np. MOPS,GOPS Caritas, instytucje samorządowe, fundacje);
• dyskretne monitorowanie sytuacji materialnej uczniów;
DODATKOWE ZADANIA:
• opracowywanie i przedstawianie radzie pedagogicznej sprawozdań z analizy sytuacji wychowawczej, opiekuńczej i dydaktycznej szkoły (m.in. na podstawie badań diagnostycznych przeprowadzanych wśród uczniów i ich rodziców);
• opracowanie projektu zmian w oparciu o przedstawioną analizę;
• współpraca z dyrekcją w zakresie tworzenia (modyfikowania) i realizowania programu wychowawczo-profilaktycznego, innych planów i programów związanych z wychowaniem, rozwojem osobowym uczniów i poprawianiem jakości pracy szkoły.