Zanieczyszczenie środowiska odpadami zagraża przyrodzie i ludziom. Jak temu przeciwdziałać?"

Podjęcie tematu odpadów z okazji Dnia Ziemi, wynika z ważności i skali problemu. Jest on tak samo ważny w domu, na osiedlu, w mieście, jak
i w kraju, czy na Ziemi.

Codziennie wynosimy z naszych domów wiadro śmieci, wysypując je do zsypu, śmietnika lub po prostu "byle gdzie". Aby dalej ze swego podwórka, do lasu, na niezagospodarowany teren, do pobliskiego rowu, a nawet na ulicę. Produkując codziennie kilka kilogramów śmieci przyczyniamy się do tego, że ich wyrzucana ilość urasta rocznie do gigantycznych rozmiarów. Najwyższy czas, abyśmy wszyscy podjęli skuteczne działania zmierzające do ograniczenia ilości śmieci. W przeciwnym wypadku rosnące góry odpadów staną się bombą ekologiczną, która, choć może nie natychmiast, ale jednak wybuchnie, zagrażając naszemu istnieniu.

1.Co to są odpady?

Pojęciem "odpady" określa się pozostałości działalności produkcyjnej i gospodarczej człowieka. Popularnie są to śmieci.

Ilość odpadów zaczęła wzrastać wraz z rozwojem cywilizacji (przemysłu), zwłaszcza w okresie ostatnich 200 lat. Dawniej, gdy człowiek korzystał jedynie z dóbr przyrody - odpadów praktycznie nie wytwarzał. Wszystkie pozostawione resztki organiczne stawały się pożywieniem różnych zwierząt. Przyroda nie zna pojęcia "odpady", gdyż wszystko co produkują jedne organizmy staje się pokarmem dla innych.

W wyniku rozwoju nauki i technologii rozpoczął się nowy etap w dziedzinie gospodarki, a mianowicie synteza wielu związków chemicznych nie występujących naturalnie w przyrodzie, tzw. tworzyw sztucznych. Masowa produkcja wytwarzanych z nich przedmiotów głównie opakowań, spowodowała zaleganie ich na wysypiskach, ponieważ nie ma na świecie organizmów przystosowanych do rozkładania ich i spożywania. W związku z tym przedmioty plastikowe mogą leżeć w ziemi nawet do 500 lat.

Dziś niemal na co dzień spotykamy się ze śmieciami, które sami produkujemy. Wystarczy wyjść na spacer, aby zobaczyć ulice zaśmiecone jednorazowymi opakowaniami. W lasach i w zbiornikach wodnych górują sterty powyrzucanych rupieci: starych opon, aluminiowych puszek, metalowych i plastikowych przedmiotów, opakowań z tworzyw sztucznych.

2. Gospodarka odpadami - co to takiego?

W zależności od miejsca powstawania odpadów, dzielimy je na komunalne i przemysłowe. Odpady komunalne powstają nie tylko w gospodarstwach domowych, lecz także w obiektach użyteczności publicznej i obsługi ludności oraz należą do nich odpady uliczne i porzucone wraki samochodowe. Jednym słowem w skład odpadów komunalnych wchodzą nasze domowe śmieci. Odpady przemysłowe, natomiast, to różnego rodzaju pozostałości po procesach produkcyjnych w hutnictwie, metalurgii, przemyśle chemicznym, przetwórczym i innych zakładach przemysłowych. Zarówno w przemyśle jak i gospodarstwach domowych, produkcja odpadów rośnie bardzo szybko. Jak powstrzymać rosnącą górę odpadów?

Poprzez działania antyodpadowe, czyli szeroko rozumianą gospodarkę odpadami, a więc zbieranie, gromadzenie, unieszkodliwianie i wykorzystywanie odpadów.

3. Gospodarka odpadami dawniej i dziś.

W starożytności i w średniowieczu były miejsca przeznaczone na wysypisko odpadów, ale teren ten był użytkowany w ciągu kilku wieków. Śmieci było nieporównywalnie mniej, bo ludność uboga miała gospodarstwa domowe skromniej wyposażone. O przedmioty codziennego użytku dbano, szanowano i wielokrotnie reperowano, bo stanowiły cenny dobytek.

Tymczasem w epoce szybko zmieniającej się mody na wszystko, zarówno w ubiorze, jak i w wyposażenie wnętrz, wyrzuca się przedmioty po krótkotrwałym użytkowaniu. Czasami w dobrym stanie, bo raptem stały się niemodne albo się komuś znudziły. Ponadto wyroby przemysłowe często produkowane są tandetnie, o złej jakości, przez co szybko się niszczą i trzeba je wymienić na nowe. Jest to przyczyną zwiększonej produkcji wciąż nowych produktów i przedmiotów, co w rezultacie doprowadza do rosnących gór śmieci. Istniejące wysypiska nie mogą pomieścić "zalewu" śmieci, a na nowe albo nie ma wolnego terenu, albo okoliczni mieszkańcy nie wyrażają zgody na budowę nowych wysypisk.

Rosnące zwały odpadów stanowią zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i dla przyrody. Zawarte w śmieciach różne związki chemiczne, wypłukiwane przez opady atmosferyczne, powodują skażenie gleb, wód i atmosfery. Do najbardziej toksycznych związków w naszych odpadach należą: przeterminowane leki, farby, lakiery, akumulatory, oleje samochodowe, świetlówki rtęciowe, baterie itd. Zawierają one metale ciężkie, które zatruwają środowisko i są przyczyną wielu groźnych chorób ludzi, zwierząt i roślin.

4. Jak radzić sobie z nadwyżką odpadów?

Rozwiązaniem problemu jest ograniczenie ilości powstających odpadów oraz stworzenie takiego systemu gospodarki odpadami, żeby szkodliwe i szczególnie niebezpieczne odpady utylizować, a pozostałe segregować, aby poddać je recyklingowi, czyli powtórnemu wykorzystaniu. "Szukaj zysku w odzysku - stosuj recykling", to bardzo popularne działanie, stosowane w wielu krajach wysoko rozwiniętych. Selekcjonowanie odpadów w miejscu ich powstawania jest metodą najbardziej efektywną pod względem ekonomicznym i ekologicznym. Papier, szkło, metale można wykorzystać jako surowiec wtórny do produkcji, chociażby opakowań. Największe osiągnięcia w tej dziedzinie odnotowano w Niemczech, a przyczynia się do tego istniejący tam system prawny oraz skuteczna egzekucja tego prawa.

Zbiórka i selekcjonowanie odpadów jest dużym polem do działania dla dzieci i młodzieży szkolnej. Dzisiejszy happening, w którym wszyscy uczestniczymy, jest tego dowodem. Właśnie dzieci z naszej szkoły, odwiedziły swoich sąsiadów, aby dowiedzieć się, co oni robią ze śmieciami i jak się ich pozbywają. Inscenizacja o metodach pozbywania się odpadów, która za chwilę zostanie przedstawiona, ma również wymiar edukacyjny i wychowawczy.

Każdy z nas jest odpowiedzialny za stan środowiska, za jego zanieczyszczenie również. Dlatego, jako konsumenci i klienci wielu sklepów, nie powinniśmy kupować towarów opakowanych w nowoczesne opakowania typu "reklamówki", czy torebki foliowe. Na biwaku, czy tak ostatnio modnym grilu, nie stosować naczyń i sztućców jednorazowego użytku. Są one wykonane najczęściej z plastiku, którego produkcja opiera się na wykorzystaniu cennych, nieodwracalnych zasobów przyrody, jak węgiel, czy ropa naftowa.

Odpady pochodzenia organicznego winny być kompostowane. Nigdy nie powinny trafić na wysypisko śmieci. Papier, szkło, metal, jako surowce wtórne winny być poddane recyklingowi, ale co zrobić z plastikiem i innymi tworzywami sztucznymi?

Niestety w Polsce nie funkcjonuje jeszcze zintegrowany system odpadami. Najwięcej jest zwolenników spalania odpadów. Jest to metoda najdroższa i najbardziej szkodliwa dla środowiska i żywych organizmów, które w tym środowisku występują. Poza marnotrawstwem surowca są jeszcze inne powody, by nie stosować tej metody. Podczas spalania plastiku, w emitowanych spalinach, powstaje bardzo dużo toksycznych produktów spalania. Zawarte w spalanych odpadach metale ciężkie, nie znikają, lecz pozostają w popiołach. Związki chloru tzw. dioksyny i furany są silniejszymi truciznami niż cyjanek potasu, wykazują działania rakotwórcze oraz działają silnie mutagennie, naruszając właściwą strukturę kodu genetycznego, mogą nawet uszkodzić płód.

Spalanie plastikowych odpadów, to bomba ekologiczna. Co bardziej światli ludzie ze świata polityki, biznesu, nauki już to zrozumieli. Potrzeba jest taka, aby prawda ta dotarła do wszystkich ludzi, że nie można tylko uganiać się za zyskiem, za pieniędzmi. Powinniśmy oszczędzać, gdzie tylko się da, w imię jednego celu - ochrony świata, w którym żyjemy. Ochrony jego zasobów naturalnych, energetycznych oraz warunków klimatyczno - zdrowotnych umożliwiających nam, ludziom harmonijne współżycie z przyrodą.To jest Twój tekst, możesz go zmienić w każdej chwili.